Hygiëne speelt een cruciale rol in het dagelijks leven van een tatoeëerder. Om de gezondheid van zowel je klant als jezelf te beschermen, moet je maatregelen nemen om je hygiënische standaarden op peil te houden.
1. Hygiënische standaarden en algemene voorzorgsmaatregelen
Het begint met basale zaken, zoals goede handhygiëne, het gebruik van ontsmettings- en desinfectiemiddelen en meubilair en apparatuur dat eenvoudig schoon kan worden gemaakt.
Handhygiëne
Je handen wassen is een essentieel onderdeel van je persoonlijke bescherming en moet op de juiste manier worden gedaan (zie instructies hier https://www.who.int/gpsc/5may/How_To_HandWash_Poster.pdf). Je moet je handen wassen voor je je klant aanraakt en ook weer erna, voor en na het aantrekken van handschoenen en voor en na alle keren dat je je apparatuur gebruikt. Bij twijfel kun je je handen beter een keer extra wassen dan een keer te weinig. Vergeet niet om een goede handlotion bij de hand te houden: als je je handen vaak wast kan je huid uitdrogen.
Ziekte
Het zou ook vanzelfsprekend moeten zijn dat, wanneer je klant zich ziek voelt of symptomen van ziekte vertoont, de afspraak (of het nou gaat om een consultatiegesprek of het daadwerkelijk zetten van de tattoo[A1] ) wordt uitgesteld om risico op besmetting te voorkomen. Hetzelfde geldt voor jou, de tatoeëerder. Als jij je ziek voelt en mogelijk je klant en/of collega’s kan besmetten moet je de afspraak annuleren en een nieuwe maken. Je wilt niet degene zijn die verantwoordelijk is voor het besmetten van je hele studio en alle klanten.
Vaccinaties
Het kan ook geen kwaad om er zorg voor te dragen dat je eigen vaccinaties en die van je team up-to-date blijven. In de omgeving van een tattoostudio is het risico om per ongeluk in aanraking te komen met bacteriën, bloed en lichaamsvocht zeer groot. Vaccinaties nemen een deel van de risico’s weg.
Het is het beste om je klant van tevoren te informeren over hygiëne. Jij bent immers de professional en hebt over het algemeen meer kennis over dit onderwerp dan je klant. Je moet duidelijk maken dat de afspraak moet worden uitgesteld als je klant ziek is. Daarnaast moet je informatie geven over voorbereidingen die de klant kan treffen voor de afspraak. Je moet je klant ook vertellen wat hij of zij wel en niet mag aanraken tijdens het tattoo proces. Je wilt niet dat je klant de open wond aanraakt terwijl jij even pauze hebt, om vervolgens twee dagen later gebeld te worden dat de nieuwe tattoo ontstoken is. Educatie is de beste manier om dit te voorkomen. Vertel je klant dat ziektekiemen en bacteriën het systeem eenvoudig kunnen binnendringen als de open tattoo wordt aangeraakt. Je wilt ook niet dat je klant het werkgebied of andere apparatuur aanraakt, aangezien je dan risico op kruisbesmetting hebt.
Meubilair en werkplek
Je werkplek en het meubilair bij je werkplek moet geschikt zijn voor tatoeëren. Dit betekent dat het gemaakt moet zijn van massieve materialen die eenvoudig te bedekken zijn en die je eenvoudig kunt reinigen en afnemen. Je moet je werkmaterialen en alle oppervlakken die besmet kunnen worden altijd bedekken tijdens het tattoo proces. Je moet ook regelmatig al het meubilair schoonmaken.
Je zou eens kunnen kijken naar speciale werkstations voor tatoeëerders, aangezien deze speciaal voor tatoeëerders zijn ontworpen. Deze werkstations zijn niet alleen eenvoudig te reinigen maar hebben ook handige functies om je werkomgeving opgeruimd en schoon te houden.
Benodigdheden (voor tattoo’s)
Een ander belangrijke punt dat we niet genoeg kunnen benadrukken is het gebruik van betrouwbare en veilige apparatuur voor het zetten van tattoos. Tattoo apparatuur moet alleen worden aangeschaft bij erkende bronnen (zoals Barber DTS natuurlijk!) en moet voldoen aan hoge kwaliteitsstandaarden. Het is jouw verantwoordelijk als tatoeëerder om een positieve ervaring voor je klant te creëren en om hem/haar veilig en tevreden te houden. Je kunt dit alleen bereiken door hoogwaardige apparatuur te gebruiken en je aan de hygiëneregels te houden die je tijdens je stage en zelfscholing hebt geleerd.
Onthoud altijd: Tatoeëren is niet alleen een kunst. Je draagt ook een grote verantwoordelijkheid.
2. Handschoenen en mouwen
Eén van de meest iconische beschermingsmiddelen voor tattoo’s is wegwerpbare medische handschoenen. De handen zijn het belangrijkste gereedschap van een tatoeëerder. Hij gebruikt ze om de huid van de klant te rekken en de tattoo machine te leiden. Je moet niet alleen tijdens het daadwerkelijke tattoo proces handschoenen dragen, maar ook op alle andere momenten dat je met de huid van je klant in aanraking komt (tekenen op de huid, het stencil afdrukken, de tattoo reinigen, de tattoo inpakken).
Werken met handschoenen
Was je handen altijd voor en na het dragen van handschoenen om besmetting van je handen naar de handschoen en andersom te voorkomen. Handschoenen voor het tatoeëren moeten voor elke nieuwe taak worden vervangen en moeten na gebruik veilig worden verwijderd. Als een handschoen scheurt, als er een gaatje in komt of als hij op enige manier beschadigd raakt moet je direct een nieuw paar handschoenen aantrekken.
Onthoud altijd: hoe langer je je handschoenen draagt, hoe kleiner de bescherming wordt. Als vuistregel moet je je handschoenen tijdens het tatoeëren ten minste elke twee uur vervangen om het risico op verminderde bescherming te beperken.
Verschillende soorten handschoenen
Er zijn verschillende soorten chirurgische handschoenen. Voor het materiaal kan je meestal kiezen tussen latex en nitril. Handschoenen van vinyl (PVC) zijn over het algemeen geen goede optie voor tatoeëren, omdat de tactiele feedback van deze handschoenen onvoldoende is.
De beste tactiele feedback krijg je van latex handschoenen (die zijn gemaakt van natuurlijk rubber). Latex biedt een hoge mate van comfort, rekbaarheid en pasvorm en de beste bescherming tegen bacteriën en virussen. Daarom zijn latex handschoenen de meest populaire tattoohandschoenen. Sommige mensen zijn echter allergisch voor latex.
De één na beste keuze voor tatoeëerders zijn handschoenen van nitril. Ze hebben niet dezelfde tactiele respons als latex maar zijn nog steeds een prima keuze om te gebruiken bij tatoeëren. De bescherming tegen bacteriën en virussen is ook niet zo hoog als bij latex handschoenen maar is nog steeds van een zeer goed, acceptabel niveau. We raden latex handschoenen aan als je hier niet allergisch voor bent. Gebruik natuurlijk wel altijd de poedervrije variant.
Je hebt ook de mogelijkheid om handschoenen met verlengde mouw te kiezen. Deze bieden extra voordelen op het gebied van hygiëne omdat ze beter beschermen tegen spetterende inkt of andere vloeistoffen.
Wegwerpmouwen
Voor extra bescherming kun je ook eens kijken naar wegwerpmouwen. Hiermee voorkom je dat je armen worden blootgesteld aan blood en pathogenen. Omdat je armen je belangrijkste gereedschap zijn hebben ze vaak kleine wondjes die als ingang kunnen dienen.
3. Gezichtsmaskers
Gezichtsmaskers spelen vandaag de dag een grote rol in de tattoo sector van Europa. Gezichtsmaskers kwamen in Azië en bij Aziatische tatoeëerders al veel vaker voor om anderen te beschermen tegen besmetting. Tot nu toe werden gezichtsmaskers meestal gebruikt als de tatoeëerder ziekteverschijnselen had maar nog wel kon werken. Hiermee werd het risico op besmetting voor de klant verminderd. Met de recente ontwikkelingen is de aandacht voor PBM gegroeid en zijn gezichtsmaskers ook veel meer dan eerst onderdeel geworden van het dagelijks leven van tatoeëerders.
Verschillende beschermingsniveaus
Gezichtsmaskers in professionele omgevingen, zoals tattoo studio’s, moeten altijd wegwerpmodellen zijn. Alleen zo kan er gegarandeerd worden dat de pathogenen waaraan ze zijn blootgesteld worden verwijderd.
Zelfgemaakte maskers of stoffen maskers zijn niet-gereguleerde maskers zonder certificering. Er is niet bekend in welke mate ze bescherming bieden. Ze vormen een fysieke barrière tussen de mond en neus van de drager en mogelijke besmetters in de directe omgeving, dus houden ze pathogenen weg bij de drager en bieden ze enige mate van bescherming tegen de transmissie van luchtwegaandoeningen. Deze maskers zijn de beste keuze voor het algemeen publiek om het verspreiden van virussen en bacteriën te voorkomen. Maar ze bieden geen goede bescherming voor professionals en moeten niet worden gebruikt in professionele omgevingen. Zelfgemaakte maskers en stoffen maskers zijn geen persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM).
Als tatoeëerder moeten zowel jij als je klant chirurgische maskers dragen die zijn gemaakt van niet-geweven stof. Ze blokkeren druppels met grotere deeltjes, spetters en sproeisels die virussen en bacteriën kunnen bevatten, zodat deze niet in de buurt van de mond en neus van de drager komen. Als zowel de tatoeëerder als de klant zo’n masker dragen bieden ze een goede mate van bescherming. Ze zijn ook betaalbaar.
Professionele gezichtsmaskers met filter zijn gereguleerd met EN 149:2001+A1:2009 en gecategoriseerd in 3 beschermingsniveaus. Ze worden FFP (Filtering FacePiece) genoemd en bieden luchtwegbescherming op verschillende niveaus volgens de cijfers 1 tot 3. Hoe hoger het cijfer, hoe beter de bescherming die ze bieden. FFP-maskers zijn met name ontwikkeld en gecertificeerd voor het voorkomen van inademing van deeltjes, maar bieden ook in enige mate bescherming tegen pathogenen.
Omdat deze maskers kritieke voorraden zijn, moeten ze beschikbaar blijven voor zorgmedewerkers en andere medische beroepen.
FFP1-maskers (interne leksnelheid: maximaal 22%; aerosolenfiltratie: 80%) zijn niet geschikt om te gebruiken, omdat ze niet genoeg bescherming bieden tegen bacteriën of virussen. Deze maskers zijn dus niet geschikt als persoonlijke bescherming maar bouwen wel een fysieke barrière en kunnen worden gebruikt om anderen te beschermen tegen besmetting door de drager. Ze zijn herkenbaar aan de typische gele elastieken band.
FFP2-maskers (interne leksnelheid: maximaal 8%; aerosolenfiltratie: minimaal 94%) kunnen worden gebruikt als effectieve bescherming tegen griepvirussen zoals SARS en SARS-CoV-2 (bekend als coronavirus) en veelvoorkomende bacteriën. Deze maskers zijn een goede keuze voor tatoeëerders en klanten tijdens het griepseizoen. Zo kan besmetting met ziekten die via de luchtwegen worden verspreid, zoals de recente COVID-19-uitbraak, worden voorkomen. Ze zijn herkenbaar aan de typische blauwe of witte elastieken band.
FFP3-maskers (interne leksnelheid: maximaal 2%; aerosolenfiltratie: minimaal 99%) bieden de hoogste mate van bescherming tegen deeltjes. Deze maskers vangen de meeste pathogenen wanneer ze op de juiste manier worden gebruikt en kunnen worden gedragen als persoonlijke beschermingsmiddelen. Ze zijn herkenbaar aan de typische rode elastieken band.
Het juiste gebruik van maskers
Voor je een masker opzet is het van essentieel belang om je handen goed te wassen (voor instructies: https://www.who.int/gpsc/5may/How_To_HandWash_Poster.pdf). Het masker moet zo nauw mogelijk aansluiten voor maximale bescherming. Ze hebben een metalen lipje waarmee je het masker eenvoudig over je neusbrug kan passen zodat hij goed aansluit. Het masker moet niet worden aangeraakt als het in gebruik is. Het virus kan het masker namelijk niet penetreren maar blijft wel op het oppervlak van het masker zitten. Raak je het masker toch per ongeluk aan? Was dan direct je handen. Het masker biedt alleen maar bescherming als het droog is, dus je moet het vervangen zodra het nat wordt. Het masker moet vanaf de achterzijde worden verwijderd, zonder de voorkant aan te raken om besmetting op de handen te voorkomen. Na het verwijderen van het masker moet je je handen nogmaals wassen. FFP-maskers zijn gecertificeerd voor éénmalig gebruik en moeten niet worden hergebruikt.
4. Oogbescherming
Vaak wordt bescherming van de ogen over het hoofd gezien. De ogen dienen als ingang voor virussen en bacteriën en moeten tijdens het tattooproces worden beschermd. Op basisniveau kan je dit doen met een bril (met doorzichtige glazen) of met speciale benodigdheden voor oogbescherming.
Als je een bril draagt, zorg er dan voor dat je deze niet met je handen aanraakt tijdens het tattooproces. Je moet sowieso voorkomen dat je je gezicht aanraakt, aangezien bacteriën, ziektekiemen en virussen op deze manier ook in je systeem kunnen komen.
Een betere keuze dan een gewone bril is een veiligheidsbril. Deze zit strakker aan de randen en voorkomt hierdoor dat spetters en pathogenen de ogen raken.
Beschermingsmaskers voor het gehele gezicht bieden uitstekende bescherming tegen lichaamsvloeistoffen, bloedspetters en sproeisels vanwege de sterke fysieke barrière. Op het eerste gezicht zien ze er misschien gek uit, maar ze zijn perfect voor tatoeëren. Ze houden niet alleen allerlei soorten deeltjes weg bij je gezicht maar bieden je ook volledig zicht zonder dat je belemmerd wordt door een frame of bril in je zicht. Je kan je gewone bril (op sterkte) er gewoon onder dragen.
Ademhalingsapparaten met volledig gezichtsmasker zijn de beste vorm van oogbescherming maar zijn wat overdreven voor in de tattoo studio. Deze PBM moeten gereserveerd blijven voor medisch personeel.
5. Beschermende schorten
PBM is niet alleen voor je gezicht en handen. Je andere lichaamsdelen en kleding moeten ook worden bedekt. Als je open wonden hebt is het van essentieel belang om deze zeer goed te bedekken om infecties te voorkomen. Als je dichtbij mensen en de onvermijdelijke lichaamsvloeistoffen werkt moet je je kleding niet alleen beschermen tegen vlekken maar ook tegen besmetting met pathogenen, aangezien veel pathogenen overleven op stof. Je wil die pathogenen na het werk niet meenemen.
Je kan kiezen voor speciale werkkleding, waarbij je bij elke nieuwe klant en na je werk nieuwe kleding aantrekt. Of je maakt gebruik van beschermende schorten. Je kunt kiezen tussen herbruikbare schorten die voornamelijk gemaakt worden van leer, gewaxt canvas of vinyl, en wegwerpschorten voor eenmalig gebruik.
Herbruikbare schorten moeten grondig worden gereinigd na gebruik om kruisbesmetting te voorkomen. Je kunt deze schorten het beste combineren met wegwerpschorten voor een tweede beschermlaag.
Wegwerpschorten kunnen ook op zichzelf worden gebruikt en bieden goede bescherming voor de huid en kleding en houden je kleding ook nog schoon. Na gebruik kun je ze eenvoudig weggooien (let op de hygiëne als je dit doet). Onthoud dat je alleen beschermingsmiddelen moet kopen van vertrouwde winkels. Alleen zo weet je zeker dat je items ontvangt van de kwaliteit die je nodig hebt.
6. Schoeisel
Tijdens het tattoo proces is het aanbevolen om stevig schoeisel te dragen om je voeten te beschermen tegen druipende vloeistoffen en het per ongeluk laten vallen van spullen. Je hoeft geen veiligheidsschoenen te dragen maar sandalen, slippers en alle andere open schoenen moeten vermeden worden. Open schoenen zijn vooral in de zomer aantrekkelijk, maar onthoud dat dit ook de periode is waarin je sowieso al veel tijd blootsvoets of in open schoenen doorbrengt en dat dit vaak kleine wondjes als gevolg heeft die je niet open en bloot wilt hebben tijdens het tatoeëren.
7. Conclusie
In dit artikel hebben je verschillende opties voor PBM (persoonlijke beschermingsmiddelen) laten zien en de grondbeginselen van hygiëne die elke tatoeëerder moet kennen én moet gebruiken. Hygiëneregels en goede persoonlijke beschermingsmiddelen, evenals professionele tattoo benodigdheden zijn de basis van je ambacht. Houd het schoon!
Meest pijnlijke plekken voor een tattoo
Wat is een prins Albert Piercing?
11 Beste Lettertypes voor Tattoo’s 2022
Tatoeëren over striae, moedervlekken, littekens en andere huidaandoeningen
Gids voor verschillende soorten piercings 
